Amatör telsizcilik (Amateur Radio), dünya üzerinde organize olmuş, hiçbir menfaat gözetmeksizin kendilerine ayrılmış frekans bandlarında ve gönüllü olarak yapılan sınavlarda başarı göstermiş kişilerce yürütülen amatör bir hobi faaliyetidir. Amatör telsizciler “radyo amatörü” (radio amateur) olarak bilinirler.
Amatör telsizcilik, özellikle iletişime ve elektroniğe meraklı kişilerce tercih edilen ve ilgi duyulan bir hobidir. Günümüzde, dünya üzerinde 1,5 milyondan fazla radyo amatörü olduğu tahmin edilmektedir.
Amatör telsizciler sadece haberleşme yapmakla kalmayıp aynı zamanda elektronik ve haberleşme tekniği konularında çalışma ve araştırmalar da yaparlar. Haberleşmede büyük bir çığır açan tek yan band (SSB- Single Side Band) tekniği amatör telsizcilerce bulunmuştur. Aynı zamanda bölgesel olarak iletişim, arama kurtarma ve doğal afetlerde iletişim kurma becerilerini de gönüllü olarak sunmuşlardır.
Amatör telsizci olabilmek için ilk önce yapılan sınavlarda başarı göstermek ve eşsiz bir çağrı işareti sahibi olmak zorunluluktur. Ayrıca yapılan görüşmelerin tarih, saat, frekans ve sinyal gücü olarak kaydedilmesi de bir zamanlar zorunlu idi. Günümüzde bu zorunluluk olmasa bile tüm amatör telsizcilerin “callbook” tutmaları gereklidir. Amatör telsizciler, bulundukları yerde kendi aralarındaki telsiz görüşmelerini VHF ve UHF bandında yaparlar. Bu haberleşme iki cihazın birbiri ile doğrudan haberleşmesi şeklinde (simpleks) olabileceği gibi amatör telsizcilik kuruluşlarının kurdukları VHF veya UHF bandında çalışan tekrarlayıcı istasyonlar (röle) üzerinden de gerçekleştirilebilir.
Türkiye’de bulunan bütün tekrarlayıcı istasyonlar 2m ve 70cm amatör bandında çalışmaktadır. Yurtiçi ve yurtdışı uzak mesafe haberleşmelerini ise kendi kurdukları istasyonlarındaki HF (high frequency – 1,8 ilâ 30 MHz arasındaki kısa dalga bantlarında çalışan) cihazlar ve antenler üzerinden amatör telsizcilere tahsis edilmiş frekanslarda ve belirtilen güçlerde gerçekleştirirler.
Türkiye’de Amatör Telsizcilik
Türkiye’de, 3222 sayılı Kanun sebebiyle uzun yıllar amatör telsizcilik yasaklanmış ve ancak 1983 yılında çıkan 2813 sayılı kanunla yasal bir statü kazanmıştır. Türkiye’de amatör telsizcilik 2813 sayılı kanuna dayanarak çıkarılan “Amatör Telsizcilik Yönetmeliği” ile kanuna uygun yasal bir şekilde düzenlenmektedir.
Amatör telsizci olmak için açılan sınavlara girerek başarılı olmak esastır. Söz konusu sınav 4 bölümden oluşmaktadır. Konular sırasıyla Teknik, İşletme, Mevzuat (Kanunlar ve Yönetmelikler) ve son olarak da Mors alfabesidir. Eskiden bu sınav Telekomünikasyon Kurumu tarafından yapılmaktaydı. 2017 yılı itibarı ile Amatör Telsizcilik Sınavı Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından yapılmaktadır. Aynı zamanda yeni sınav yönetmeliğinden sonra Sözlü Mors sınavı kaldırılmış ve yerine çoktan seçmeli Mors soruları gelmiştir.
23/10/2008 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun 43 üncü maddesi ile amatör telsizcilik faaliyeti yeniden düzenlenerek amatör telsizcilik faaliyetinin Telsiz İşletme Müdürlüğü’nce denetleneceği hükme bağlandığı için Türkiye’de bu faaliyet Telsiz İşletme Müdürlüğü tarafından sürdürülmektedir. Telsiz İşletme Müdürlüğü ise Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü bünyesinde yer almaktadır.
Türkiye’de amatör telsizciler girdikleri sınavın sonucuna göre A, B veya C sınıfı lisans almaktadırlar.
A sınıfı amatör telsizciler amatörlere açık tüm bandları (yasal güç ile ve 50-52 Mhz özel izine bağlı olarak),
B sınıfı amatör telsizciler sadece 144 MHz, 430 MHz ve 7 MHz (QRP) amatör bandları (yasal güç ile) kullanabilirler.
C sınıfı amatör telsizciler sadece 144 MHZ ve 430 MHz amatör bandları (max. 5 Watt verici çıkış gücü ile) kullanabilirler.
Bu sınavda başarılı olan amatör telsizcilere bir çağrı işareti verilir. Çağrı işaretlerinde sırasıyla Türkiye’nin işareti olan TA (TANGO-ALFA), TB (TANGO-BRAVO), TC (TANGO-CHARLIE), YM (YANKEE-MIKE) öneklerinden birisi ile amatör telsizcilerin bulundukları bölgeyi gösteren bir rakam (örneğin Trakya için 1, Ankara için 2, Nevşehir için 5) ve son ek olarak 2 veya 3 adet alfabetik sıraya göre verilmiş harf grubu bulunmaktadır. YM (YANKEE-MIKE) çağrı işareti sadece dernekler tarafından TC (TANGO-CHARLIE) ile başlayan çağrı işaretleri ise özel günlerde kullanılmak üzere yetkilendirilmiş amatör telsizciler ve dernekler tarafından kullanılabilir. Çağrı işaretlerine örnek olarak TA2B, TA2SO, TA1FL, TA1ATA, TA2OZG, TA0ADA, TC1919ATA gibi örnekler verilebilir. Bu örneklerde TA olan A sınıfı, 2 rakamı 2. bölgeyi, 1 rakamı 1. bölgeyi, TA0 ise 0 bölgesini (Istanbul Adalar) TC1919ATA ise (19 Mayıs gününe özel çağrı işareti) yasal izinle özel günlerde kullanılması için atanan geçici çağrı kodu olduğunu göstermektedir.
Çağrı işareti
Amatör telsizcilerin kendi aralarında yaptıkları haberleşmenin belirlenebilir olması için, haberleşme ile ilgili uluslararası kuruluşlarca bir çağrı işareti sistemi oluşturulmuştur. Uluslararası seviyede sadece ülkelere kod verilmektedir. Ülke kodu, sadece harflerden oluşabildiği gibi harf ve rakamlardan da oluşabilmektedir. Yerel yönetimler ise (Türkiye’de Kıyı Emniyeti Müdürlüğü) bu çağrı işaretinin sınavla son ekinin sağlanarak eşsiz bir çağrı işareti oluşturup sınavda başarılı olmuş amatör telsizcilere atamakla yetkilidir.
Her devlet, kendi ülkesini bölgelere ayırmaktadır. Böylece çağrı işareti şu bölümlerden oluşmaktadır:
a) Ülke öneki
b) Ülke bölge numarası
c) Amatör telsiz istasyonunu tanıtan sonek
Türkiye için ülke öneki TA, TB, TC ve YM, YL dir. Yetkili kurumlar tarafından,
A sınıfı Amatör telsizcilere TA (TANGO ALFA) (örnek: TA2B gibi)
B sınıfı Amatör telsizcilere ise TB (TANGO BRAVO) (örnek: TB0BAB gibi)
C sınıfı Amatör telsizcilere TB (TANGO BRAVO) öneki, C, P, T veya W ARKA EK’inden (örnek: TB2POZ gibi) oluşan bir çağrı işareti verilmektedir,
Bir Yorum